La Haiku Operaciumo k Esperanto

2020-05-09T01:27:32-0600

• esperanto
• haiku
• unikso

AVERTO: Post mi originale verkis ĉi afiŝon, ni finis la tradukadon de Haiku, kaj nun preskaŭ tutuzeblas nuresperante. :)

Esperanto estas la adorata lingvo en la malferma kodo komunumo– vasta maro da malfermaj programoj estas tradukitaj esperante, pro la laborado de tradukantaj esperantistoj. Sufiĉe plene estas tiu laborado, ke oni kapablas uzi funkcisistemon tute Esperante! Oni almenaŭ ne bezonas legi eĉ unu literon da iu nacilingvo, dum normalaj taskoj!

Tiu estas, bedaŭrinde plejparte en Linuksbazitaj funkcisistemoj (ubuntu, fedora, parabola, ktp) kies traduko esperanta sufiĉe plenas. Se oni uzas macOS aŭ vindozon– nu, vi ne bone komputumas esperante mdr.

Tamen, ekzistas apartaj funkcisistemoj, krom vinzodo, macOS, linukso, kaj la BSD-sistemoj. Unu rimarkinda de tiuj estas Haiku (angla), kiu estas la animsekvanto de la jam mortinta BeOS. Konumas kelkaj partoj kaj aspektoj de aliaj nunaj funkcisistemoj (ekz, ĝi uzas la saman terminalan konkon de Linuksidoj, GNU bash), tamen restas sendependa.

Ekde du monatoj antaŭ, mi ekuzis Haiku kiel mia ĉefa funkcisistemo, kaj multoble ĝi min impresis! La grafika fasado (la labortablo) estas profude kohera k rapida, kaj sufiĉe facileblas preskaŭ ĉio grava. Mi pli ĝuis dum la uzado de Haiku ol la pasinta duondekjaro uzanta Linukson! Ĝi estas nova, freŝa, sencplena sperto– tamen, Haiku sendube estas Beta, kaj do restas kelkaj problemoj k mankoj. Sed ĝia trakto de la labortablo tiom interesas, ke mi deziras ke ĉio sekvi ĝian ekzemplon! Kiam tiuj Beta-problemoj solviĝos, kaj la mankoj pleniĝas, Haiku vere perfektos.

Nu, ĉi paĝo estas pri la esperanto-subteno de Haiku, ne pri Haiku mem mdr! Do mi kuros al la kernon ĉi artikolan.

La Esperanto subteno klare k bedaŭrinde nekompletas. Granda kvanto de programoj bazaj ne estas tradukitaj, kaj plejparte sistema teksto ankaŭ ne estas tradukita. Tamen! Mi ne diras ke ĝi tute ne subtenas esperanton– ekzistas traduko, k estas klvarskemo (vidu malsupren), kaj iom da programoj esperantas.

Do Haiku plenas je potenco por estiĝi bonega esperanta labortabla funkcisistemo! Kaj kun iom da helpo kaj laboro, ĝi sendube tiel estos! Mi rekomendus ke vi provu instali Haiku. Kaj, se vi ĝin ŝatas, ekhelpu! Por komenci traduki Haiku'on kaj aplikaĵojn rilatajn al Haiku, legu ĉi tiun paĝon (angle), kaj aliĝu la retmesaĝlisto por anonci vian intencon!

Nun ni staras en la parto de ĉi paĝo, kie mi rekomendas agordoŝangojn, por plifaciligi vian uzadon de esperanto en Haiku.

Unue, kaj plejgrava, estas la klavarskemo.

Kutime, esperantistoj uzus aŭ specife esperantan klavarskemon aŭ specialan klavon kiu ebligas iun momente tajpi aliajn literojn– ofte la klavo nomas «Kompoza klavo» aŭ simile.

Haiku subtenas ambaŭ tajpmetodoj, ĉar ekzistas esperanta klavarskemo (bildigita malsupren), kaj oni povas fari sian propran klavarskemo.

Mi ne ŝatas ĉi metodon, ĉar plejparte mi ne tajpas esperante (kompreneble, ĉu ne?), kaj ŝanĝi onian klavarskemo po lingve feke ĝenegas. Do, mi emas al la dua metodo.

Vi povas redakti permane ajnan klavajskemon, de Keymaps– simple selektu vian redaktotan skemon, kaj alklako «Dosiero… Konservi Kiel…» por endosierigi ĝin. Mi konsilus, ke vi enlabortabligi ĝin. Nun, malfermu terminalon, kaj rulu la sekvan:

$ keymap -o $KLAVARSKEMO.txt -d $KLAVARSKEMO

… anstataŭigante $KLAVARSKEMO por la klavarskema doserio.

Poste, vi simple redaktas per redaktilo la tekstdosieron, $KLAVARSKEMO.txt.

Vi vidos, ke ĉiu linio estas en la formo «Klavo Normala Shift Control CapLock Option».

«Klavo» estas la klavkodo; «Normala» la litero normale, «Shift» la litero dum Shift estas premata, ktp, ktp.

Jen la literkodoj de la esperantaj literoj:

Kiam via redaktado finiĝas, rulu enterminale, ekzemple,

$ keymap -o ~/config/settings/Keymap/ -c $KLAVARSKEMO.txt

Kaj poste, elekteblos ĝin en Keymaps!

Mi jam esperantigis la Usona Internacia (US-International) klavarskemo, per kiu tajpeblas, ekz, ‘ĉ’ per OPT+c, kaj ‘Ĉ’ per OPT+SHIFT+c.

Mia versio de US-International elŝulteblas tekstforme kaj en la uzebla kodformo. Simple enmeta la kodforman dosieron je ~/config/settings/Keymap/.

Kajjjjj ankaŭ, (ne esperantrilata) se plaĉas al vi mia etoso, aŭ vi ŝatas la Dracula kolorskemo (angla), elŝulteblas ĝin tie ĉi.

La tiparo estas Cozette (angla).
Por instali etoson, instali la programon thememanager, kaj metu la etoson je ~/config/settings/UIThemes/. Poste, elekteblas en la Theme Manager programo.

Nu, Haiku estas potencoplena sistemo– aliĝu tuj! :-)